De (v)liegende apen van CAMRAS

'Crazy woman.'
'U weet hoe vrouwen zijn.'
'Ze is brutaal als de ratten.'
'Waarschijnlijk een gevalletje borderline of iets dergelijks.'
'Het is haar eigen schuld dat ze verbaal werd aangevallen.'

- Uitspraken van het CAMRAS bestuur en vrijwilligers.

Binnen een vrijwilligersorganisatie wordt een vrouw verbaal verrot gescholden. De man getuigt dat het haar eigen schuld was omdat zij geen zin zou hebben gehad in een gesprek. Het volledig mannelijke bestuur kiest unaniem de kant van de man en zet de vrouw uit de organisatie. Vervolgens poogt het bestuur de vrouw aan te klagen wegens "reputatieschade".

Conflicten

CAMRAS vrijwilliger Jan vM is een zendamateur, wat ook wel ham operator wordt genoemd. Onder leiding van SL helpt hij met het zenden en ontvangen van de radiogolven die aan de basis liggen van de kunstprojecten. Jan is van mening dat hij meer is dan alleen technicus. Hij ziet zichzelf als een expert op het gebied van kunst en verlangt erkenning van zijn - goed verborgen - talenten. Verschillende mannen waar hij mee samenwerkt denken daar hetzelfde over. Zonder toestemming publiceren zij de uitzonderlijke afbeeldingen die SL heeft geproduceerd met haar visuele moonbounce en claimen deze afbeeldingen als hun eigen werk. Zodra SL dit ontdekt verzoekt ze de destijds voorzitter van CAMRAS, André van Es, om aan alle partijen duidelijkheid te scheppen over het publiceren van haar werk. De heer van Es stelt de Moonbounce Agreement op waarin tevens staat vastgelegd dat SL de bedenker is van de visuele moonbounce.  Helaas neemt Jan daar geen genoegen mee.

Eind 2017 introduceert Jan vM een nieuwe kunstenares bij CAMRAS, zijnde Martine-Nicole Rojina (MNR). Deze Duitse dame heeft een achtergrond in muziek en heeft plannen voor een muziek-compositie die ze via de maan wil laten weerkaatsen.

SL wordt door Jan per e-mail op de hoogte gesteld van de plannen van MNR. Ze brengt een bezoek aan de telescoop en praat veelvuldig met Jan over de gaande kunstprojecten binnen CAMRAS. Het duurt niet lang voordat MNR haar plannen bijstelt. Geïnspireerd door de successen van SL neemt MNR vele elementen van haar projecten over, wat voor wrijving zorgt. Jan gebruikt de wrijving om SL in een negatief daglicht te plaatsen en schuift zichzelf naar voren als de man die het voor het zeggen moet krijgen.

De kunstenares SL blijft in al haar communicatie kalm en professioneel. Ze informeert de nieuwe voorzitter van CAMRAS, Frans de Jong, wat er gaande is. Ze stelt dat er gepaste afspraken dienen te komen over de rechten van haar werk en over haar leiderschap. In maart 2018 komt het bestuur van CAMRAS in actie. De voorzitter verzoekt SL en Jan vM om de zaak te bespreken. Frans nodigt ook mij uit, een van de actieve vrijwilligers met een betrokkenheid in de kunstprojecten en Harry K, een vrijwilliger die nauw samenwerkt met Jan. Tijdens de bespreking erkent Frans dat er reden is tot zorg en stelt eenduidig dat SL de coördinator is van de kunstactiviteiten. Ook Jan en ikzelf worden gevraagd om onderdeel uit te maken van een 'kunstteam'. Voortaan dienen kunstprojecten eerst door dit team goedgekeurd te worden eer ze plaats kunnen vinden. Ik aanschouw het gechoqueerde gezicht van Jan tijdens deze uitspraak en zie hoe zijn ogen en mond zich wijd opensperren.

Ondanks dit heldere standpunt van de voorzitter, maken Jan en MNR haast om een eerste publieke voorstelling te geven van een project dat inmiddels veel elementen heeft "geleend" van die van SL. Ze gebruiken exact hetzelfde formaat als bij de visuele moonbounce, waarbij er een live video-opname vanuit de cabine van de telescoop wordt uitgezonden op het internet, met een live interactie tussen het publiek en de operatoren van de telescoop waarbij het publiek berichten aanleveren die naar de maan worden gezonden en weer worden ontvangen. In de promotie van haar voorstelling gebruikt MNR zelfs letterlijk dezelfde teksten die ze SL heeft zien gebruiken, zoals: 'making people travel with their mind', 'sending people to the moon and back'.

In haar rol als coördinator van de kunstactiviteiten gaat SL in gesprek met MNR en Jan. Ze poogt hen in te laten zien dat ze bezig zijn met plagiaat. Ze stelt voor om een overeenkomst op te stellen die aan de basis moet komen te liggen voor het ontplooien van eerlijke kunstactiviteiten met de telescoop. Een specifiek verzoek van MNR wordt afgewezen. Ze wil de titel Artist in Residence, wat belangrijk zou zijn voor haar carrière. SL vindt dit echter misleidend voor buitenstaanders, omdat dit reeds haar titel is en bovendien heeft MNR vrijwel niets bijgedragen wat zo'n titel zou rechtvaardigen. Ze stelt de titel "Guest Artist" voor.

Het is inmiddels juli 2018 en met hulp van onafhankelijke partijen wordt de overeenkomst formeel opgesteld waarbij SL tevens voorstelt om een externe curator te betrekken om toezicht te houden op de organisatie van het CAMRAS kunstprogramma. Op dat moment is MNR echter van mening veranderd. Ze is ontevreden met de uitkomst en weigert de overeenkomst te tekenen. In plaats van een open discussie, weigert MNR om nog verder te onderhandelen en gaat ze zonder overeenstemming samen met Jan verder met "haar" project. Nergens krijgt de Artist in Residence van de Dwingeloo Radiotelescoop ook maar enige erkenning.

SL toont wederom haar geduld en kalmte. Ze zet de feiten van de gebeurtenissen helder uiteen bij het CAMRAS bestuur [ref] en vraagt steun voor haar voorstel voor een degelijke structuur van de kunstprojecten [ref]. Ditmaal is het CAMRAS bestuur hier niet van gediend. Het blijkt dat Jan en Harry maandenlang, achter haar rug om, een reeks negatieve verhalen over SL de wereld in hebben gebracht. In deze roddels wordt de vrouw volstrekt ten onrechte afgeschilderd als een moeilijk persoon die geen andere kunstprojecten bij de telescoop duldt. Dankzij de invloed van Jan en Harry is de kunstenares ineens een buitenstaander die louter denkt ze de leiding heeft over de kunstprojecten. Tegen alle redelijkheid in wijst het bestuur het voorstel van SL af. Het bestuur negeert het feit dat zij zelf SL had aangesteld als coördinator van de kunstactiviteiten [ref, ref]. Deze omslag in de houding van het bestuur jegens SL is het begin van een monsterlijke nachtmerrie voor de dame die niets dan positiviteit naar CAMRAS bracht.

Verbale uitbarsting

De zomer van 2018 was stormachtig voor de kunstprojecten binnen CAMRAS, maar niemand van de vrijwilligers buiten het kunstteam lijkt hiervan op de hoogte te zijn. De activiteiten van MNR worden niet geadverteerd binnen CAMRAS en ook ASTRON wordt opzettelijk in het duister gehouden. Aan het einde van deze zomer gaat SL via Skype in gesprek met Jan vM en Harry K.

Zodra het gesprek begint, neemt Harry K het woord. En hij heeft heel wat te zeggen. Hij schreeuwt, hij brult en gebruikt daarbij woorden die alle fatsoensnormen overschrijden. Hij komt op voor MNR, zo beweert hij. Kennelijk zou SL boos op haar zijn geweest. SL was onredelijk en onbeleefd tegen de nieuwe kunstenares. Het verbale geweld van Harry K wordt opgevolgd door Jan vM die SL vertelt dat niet zij maar hij nu de coördinator is van de kunstactiviteiten. Hij beweert dat de CAMRAS voorzitter hiermee zou hebben ingestemd nadat hij hem had verteld dat SL beschermd diende te worden tegen haar eigen woede [ref]. Als antwoord op een geschrokken SL stelt Jan dat hij nou eenmaal meer macht heeft binnen CAMRAS dan SL.

Dit is een punt in het verhaal waarbij het essentieel is om te benadrukken dat er geen enkele reden bestaat om te geloven dat SL in haar rol als coördinator van de kunstactiviteiten op enige wijze onrechtmatig heeft gehandeld, noch dat zij boos zou zijn uitgevallen tegen MNR. SL en MNR hebben elkaar nooit gesproken; al het contact verliep per e-mail. De volledige e-mail correspondentie die ik heb ingezien en alle ervaringen die ik heb opgedaan als lid van het kunstteam, duiden er op dat SL op ieder moment in haar rol als coördinator niets anders heeft gehandeld dan uiterst bekwaam en professioneel. De aantijgingen die Jan vM heeft gedaan aan het adres van SL zijn zonder enige vorm van bewijs. Spijtig genoeg besloot het CAMRAS bestuur dat het woord van de mannelijke (en tevens bevriende) vrijwilliger niet in twijfel diende te worden getrokken. Op geen enkel moment heeft het CAMRAS bestuur ooit gevraagd naar bewijs, of geïnformeerd bij SL wat haar kant van het verhaal is.

Na dit gesprek heeft zendamateur Jan vM eindelijk wat hij wil: volledige zeggenschap over de kunstactiviteiten van CAMRAS. Hij doet niet eens de moeite om mij - het derde lid van het kunstteam - op de hoogte te stellen van de verandering. Ik verneem helemaal niets meer over de kunstactiviteiten. Jan blijkt vanaf dit moment niet alleen de coördinator te zijn, maar tevens het enige lid van het kunstteam. Zijn eerste daad in zijn nieuwe rol: hij vertelt MNR dat ze de titel Artist in Residence van de Dwingeloo Radiotelescoop mag gaan gebruiken.

SL informeert het bestuur dat ze verbaal is aangevallen en dat er geen enkele sprake van is dat ze onprofessioneel zou hebben gehandeld. Het CAMRAS bestuur, dat de taak en plicht heeft om CAMRAS vrijwilligers te beschermen tegen alle vormen van agressie, doet helemaal niets met de melding van mevrouw SL. Ze luisteren louter naar het woord van Jan die stelt dat de kunstenares de verbale uitbarsting zelf heeft uitgelokt. Jan schrijft aan het bestuur: '[SL] begon met een duidelijke weerzin aan het gesprek en zei dat ze maar heel weinig tijd had. Dat werkte als de spreekwoordelijke rode lap op de stier en na een paar woordenwisselingen werd het een schreeuwpartij aan beide kanten.'  [ref]

Wanneer de kunstenares geen zin heeft in een gesprek met een mannelijk lid van CAMRAS, is het kennelijk gerechtvaardigd om haar de huid vol te schelden. De man valt niets te verwijten, die is louter een stier die reageert op de rode lap van de vrouw. Het bestuur zou deze verklaring van Jan later gebuiken in een rechtszaak. In hun ogen bewijst de e-mail dat er binnen stichting CAMRAS geen sprake is van seksisme.

SL wordt in een onmogelijke situatie geplaatst. Voor haar nieuwe project CiS is ze afhankelijk van de medewerking van het CAMRAS bestuur en de expertise van Jan vM. Indien ze zich zou verzetten tegen het onrecht dat haar wordt aangedaan, zou dat het einde betekenen van haar prestigieuze project. Ondanks de tegenwerking en onwaarheden die over haar verspreid worden, kiest ze er voor om haar project tot een succes te maken.

MNR maakt ondertussen gretig gebruik van haar vriendschap met de verse coördinator van de kunstactiviteiten. In ieder interview die ze geeft, noemt ze haarzelf Artist in Residence [ref] en toont ze haar dankbaarheid aan Jan en Harry. Ineens zijn Jan en Harry niet gewoon zendamateurs, nee, in het verhaal van MNR zijn beide heren sterrenkundigen en wetenschappers [ref]. Er komt een website over haar project waar ze haarzelf, haar project en haar twee CAMRAS vrienden promoot. Over de originele kunstenares wordt met geen woord gerept.

Hersengolven in de ruimte

Het project CiS is gepland om van start te gaan met een groots evenement bij de telescoop op 5 november 2018. CiS is een origineel concept van Sophie, geïnspireerd door het Overview Effect. SL heeft er vier jaar aan gewerkt. Het is een samenkomst van verschillende wetenschappers en kunstenaars; het betreft Elektro-encefalografie (EEG) in combinatie met virtual reality en het omzetten van hersenactiviteit in radiogolven die live de ruimte in worden gestuurd met de Dwingeloo Radiotelescoop. Een week voor het evenement adverteert MNR een workshop in samenwerking met het ZKM, een groots wereldwijd instituut voor cultuur. Haar workshop, 'geïnspireerd door het Overview Effect', betrekt de Dwingeloo telescoop in een live transmissie in combinatie met virtual reality en het scannen van hersenactiviteiten met behulp van EEG [ref]. 

SL klaagt bij het CAMRAS bestuur en Jan vM over deze workshop. Jan en het bestuur weigeren echter om enige vorm van actie te ondernemen. MNR komt er mee weg om de kunstwereld voor te houden dat de Dwingeloo Radiotelescoop haar speelveld is en dat zij de Artist in Residence is. Het weekend voor de lancering van CiS bestaat voornamelijk uit immense stress voor de kunstenares die de Dwingeloo telescoop op de kaart heeft gezet binnen de kunstwereld. Zij is de regisseur alsmede de artiest. Op de maandag dient ze een evenement te tonen waar ze vier jaar naar toe heeft gewerkt en dat de investering van 65.000 Euro aan belastinggeld rechtvaardigt. Er staat veel op het spel. En dan krijgt ze een e-mail die ze zelfs in haar ergste nachtmerrie niet had kunnen beleven. De afzender is de man die haar verbaal heeft aangevallen. De man waartegen het CAMRAS bestuur weigert op te treden. Harry K laat Sophie weten dat hij deel zal nemen aan haar evenement CiS. Sterker nog, Jan vM staat er op dat Harry deelneemt.

Uiteindelijk ziet Harry toch af van deelname. Het evenement gaat door en is een succes. SL heeft niet geslapen, maar ze staat er. De sterrenkundigen en neurowetenschappers doen fantastisch werk. Binnenin het ASTRON instituut krijgen de pers en gasten presentaties te zien van onder meer de beroemde schrijver Frank White en een live-stream van astronaut Nicole Stott. Daarna is men in de cabine van de telescoop getuige van een vrijwilliger die via virtual reality in een unieke droomwereld wordt geplaatst alwaar zij het zogenaamde Overview Effect beleeft en waarvan de bijbehorende hersenactiviteit de ruimte in gezonden wordt. Het publiek krijgt niets mee van alle ellende die de kunstenares heeft moeten ervaren.

De schijn van medewerking

Na deze gebeurtenissen gaat het bestuur akkoord met het verzoek van SL dat er een overeenkomst moet komen voor alle partijen binnen de kunstprojecten van CAMRAS die transparantie moet verschaffen, eerlijke concurrentie moet toestaan en moet voorkomen dat plagiaat nog langer kan plaatsvinden. Maar ook nu blijkt dat het louter gaat om de schijn van medewerking. In plaats van juristen en de professionele kunstenares te betrekken bij het opstellen van deze overeenkomst, wordt deze geschreven door het bestuur in samenwerking met Jan vM en Harry K. Geen van deze heren, noch leden van het CAMRAS bestuur hebben enige kennis van de wetten met betrekking tot intellectuele eigendom. Het is dan ook niet verbazend dat deze overeenkomst keer op keer wordt uitgesteld en uiteindelijk wordt geschrapt. Het bestuur geeft hiertoe geen uitleg. SL gaat daarop een persoonlijk gesprek aan met de voorzitter van CAMRAS, Frans de Jong. Ze komen overeen dat er een nieuw bestuur dient te komen voor de kunstactiviteiten, samengesteld uit SL zelf, een selecte groep kunstenaars en onafhankelijke curatoren. Na dit gesprek gaat Frans echter te rade bij Jan vM en ook dit akkoord tussen het CAMRAS bestuur en SL gaat overboord. Frans stelt SL per e-mail op de hoogte dat er wel een nieuw kunstbestuur mag komen, maar dat SL daarbinnen geen beslissingen mag nemen. Tevens dienen zowel Jan als MNR plaats te nemen in dit bestuur. Het CAMRAS bestuur begint vragen en opmerkingen hierover van SL te ontwijken en weigert uiteindelijk om nog op haar e-mails te reageren.

Keer op keer presenteren het bestuur van CAMRAS en Jan vM zichzelf alsof ze SL alle ruimte geven en volledig meewerken aan haar pogingen om conflicten op te lossen. Maar keer op keer vinden ze uiteindelijk een weg om de conflicten juist op te stoken en het leven van SL zuur te maken. SL doet een laatste poging om haar carrière voort te kunnen zetten. Ze vraagt het bestuur en Jan vM om een training te krijgen zodat de specifieke kennis van Jan niet langer bij een enkel persoon ligt. Jan en het bestuur gaan akkoord. Vlak daarna informeert Jan SL dat hij Harry K heeft uitgenodigd om samen met SL de training te volgen.

De persoon die SL verbaal heeft aangevallen, wordt nu voor de tweede keer gebruikt door Jan vM om SL en haar succesvolle kunstprojecten tegen te werken. De zaak aankaarten bij het bestuur heeft nu geen zin meer, deze handelt volledig naar de wens van Jan. Het bestuur stuurt een e-mail rond waarin wordt verteld dat het niet gaat ingrijpen en dat de conflicten door de vrijwilligers zelf moeten worden opgelost. In plaats van Harry K te verzoeken om niet aan de training deel te nemen, stelt het bestuur dat de training dient te worden uitgesteld. Jan laat de training echter wel degelijk doorgaan, op de afgesproken datum, maar met Harry in plaats van SL. De kennis die SL nodig heeft om haar projecten met de Dwingeloo telescoop uit te voeren, blijft in handen van de twee mannen die SL blijven kleineren. Het CAMRAS bestuur kijkt gemakzuchtig de andere kant op. [ref]

SL vindt onder de CAMRAS vrijwilligers gelukkig een radio-operator die niet luistert naar de leugens en die over de kennis beschikt waarmee SL ten minste een deel van haar projecten alsnog voort kan zetten.

Vanaf nu draait de lastercampagne tegen SL op volle toeren. Herhaaldelijk beweert Harm Munk uit naam van het CAMRAS bestuur dat SL niet de bedenker is van de visuele moonbounce, dat ze helemaal geen Artist in Residence is en hij vertelt zelfs dat ze helemaal nooit is aangesteld als coördinator van de kunstactiviteiten, een gebeurtenis waarvan ik persoonlijk getuige was.

Ikzelf was het afgelopen jaar bezig met het onderzoeken van de gebeurtenissen  en ik kreeg een e-mail in handen, van februari 2019. Daaruit blijkt dat het CAMRAS bestuur, nadat er openlijk twijfel over SL werd gezaaid, onderzoek heeft gedaan naar de titel Artist in Residence van SL, nog voordat Harm Munk de leugens over SL ging verspreiden. Frans de Jong schrijft in deze e-mail aan onder andere Harm Munk over zijn bevindingen:

'Het vorige bestuur heeft haar deze titel expliciet toegekend. […] Het is zo dat ze inderdaad die titel heeft gekregen met een opdracht erbij om de art scene rondom CAMRAS te regelen.' [ref]

Laat dit even inzinken. Na eigen onderzoek erkent het bestuur onder elkaar dat SL inderdaad de titel Artist in Residence heeft gekregen. Ze verzwijgen dit en houden halsstarrig vol dat SL uit haar nek kletst.

Wat bezielt Harm Munk en de rest van het bestuur om willens en wetens onwaarheden te vertellen over de vrouw die zo succesvol was voor CAMRAS? We kunnen niet in het brein van deze mannen kijken. Maar gezien de inhoud van alle e-mails is het helder dat ze handelden uit opzet en met de intentie om SL zwart te maken. Ze lijken te dansen naar de pijpen van Jan vM, de persoon die zichzelf ziet als de held van CAMRAS, het genie achter de visuele moonbounce en alle successen binnen de kunstprojecten. Binnen de populaire psychologie is dit gedrag niet onbekend. Het komt veel voor rond een narcistisch persoon die een tegenstander wil zwartmaken. Ze heten vliegende apen (flying monkeys). Deze medestanders geloven de laster die de narcist verspreidt. De vliegende apen sluiten hun ogen voor de waarheid, spreiden hun vleugels en trekken er op uit om het slachtoffer voor gek te verklaren.

Bemiddeling

Het verhaal is nog altijd niet ten einde. Een nieuwe speler betreedt het toneel om een extra laag toe te voegen aan het inmiddels langdurige drama. SL en CAMRAS komen overeen dat er bemiddeld dient te worden tussen de twee partijen. Het is een nieuwe poging van SL om het bestuur op het rechte spoor te krijgen. Het bestuur stelt de heer Dick Harms voor als bemiddelaar. Hij is mede-oprichter van CAMRAS. Dick en SL gaan een persoonlijk gesprek aan. Hij doet zich voor als vertrouwenspersoon die er alles aan zal doen om SL te helpen.

Al snel blijkt echter dat Dick weinig doet. Hij oppert louter de mogelijkheid dat het misschien maar beter is als beide partijen uit elkaar gaan (hij noemt dit divorce). Dat zou dus betekenen dat CAMRAS gewoon door kan gaan met het overtreden van de overeenkomst en dat SL al haar werk van de afgelopen tien jaar in rook ziet opgaan. Het is aan SL om de bemiddeling op gang te brengen. Ze stelt voor dat Jan vM en het bestuur uiteen zetten wat voor een bezwaren zij nu eigenlijk tegen SL hebben. Ze legt zelf het pad dat moet leiden tot een oplossing uit dit conflict. Dick belooft dat hij aan de slag gaat, maar doet uiteindelijk niets.

De ontmaskering van de vliegende apen

SL heeft nog maar één optie om haarzelf en haar werk te beschermen. Ze neemt eindelijk een advocaat in de arm. Tegelijkertijd stuurt ze een brief naar het bestuur waarin ze uiteen zet wat haar allemaal is aangedaan en roept opnieuw op tot verzoening en een oplossing zodat verdere escalatie tot een halt komt. Ze sluit deze brief af met:

'Ik benadruk dat ik er naar uit kijk om op een constructieve manier met het bestuur samen te blijven werken...'  [ref]. 

Het bestuur gooit haar brief onbeantwoord in de prullenbak.

Aan het einde van de zomer van 2019 ga ik in gesprek met een journalist van het Dagblad van het Noorden. Hij spreekt tevens met Harm Munk en instituut manager van ASTRON, Gert Kruithof. Daaruit volgt een artikel over de misstanden binnen CAMRAS. Hierin staat onder meer te lezen dat Gert het CAMRAS bestuur adviseert om de kunstactiviteiten stop te zetten. De beslissing van Gert zou het einde betekenen van de projecten en daarmee mogelijk de carrière van SL. Maar het bestuur heeft SL hier helemaal niet van op de hoogte gesteld. Noch heeft Gert de moeite genomen om SL te informeren. Wat is er aan de hand? Met het vermoeden dat haar carrière als kunstenares in gevaar is, informeert SL bij het bestuur naar haar geplande kunstvoorstellingen waarbij ze nog altijd de Dwingeloo telescoop nodig heeft. Ze schrijft met alle beleefdheid die ze nog kan opbrengen:

'Beste bestuur, Is de reservering van de radio telescoop voor 8, 9 en 10 november bevestigd? Met vriendelijke groet, SL.' [vertaald]

Het is Dick Harms die reageert. Ook hij heeft als geacht vertrouwenspersoon de e-mail van SL ontvangen. Zijn antwoord is echter niet gericht aan SL, maar aan het CAMRAS bestuur. Per abuis zet hij SL in de CC. De medeoprichter van CAMRAS, die zich voordeed als bemiddelaar, schrijft spottend aan zijn mannelijke vrienden bij het CAMRAS bestuur dat SL waarschijnlijk de krant nog niet heeft gelezen. Hij noemt haar brutaal als de ratten en stelt dat ze een stoornis heeft richting borderline. [ref]

We zien eindelijk hoe de bestuursleden onderling over de kunstenares praten. Dick gunt ons een unieke kijk in het brein van de oude CAMRAS mannen. Hoe durft ze om ons te vragen hoe het staat met haar projecten! Dit mens is een rat, dit mens is gestoord! Hoe durft ze, hoe durft ze, hoe durft ze. Het bestuur neemt nooit afstand van deze woorden en biedt geen excuses aan.

SL laat ditmaal haar advocaat een brief schrijven in de hoop dat het bestuur alsnog luistert naar wat haar is aangedaan. Het bestuur gebruikt de brief als bewijs dat SL er op uit is om te escaleren en zet haar zonder waarschuwing uit CAMRAS. Ze laten hun eigen advocaat een antwoord schrijven waarin het bestuur de reeds bekende leugens herhaalt. Voor de goede orde voegen ze er nieuwe leugens aan toe: de radiotelescoop stond helemaal niet centraal in de projecten van SL; het project CiS vond plaats zonder medeweten en instemming van CAMRAS; de projecten van SL zijn 'commercieel'; het was door toedoen van SL dat de mediation op niets was uitgelopen [ref, ref]. Zoals gebruikelijk weigert het bestuur om enig bewijs te leveren. Tevens dreigen ze met juridische stappen om een financiële compensatie van SL af te dwingen vanwege het artikel in het Dagblad van het Noorden. Verwijzend naar dit artikel schrijft het bestuur:

'Tot slot, heeft CAMRAS door het onrechtmatig handelen van mevrouw SL schade geleden. CAMRAS overweegt deze schade en de nog te lijden schade te verhalen op mevrouw SL.' 

Ja, dat leest u goed: de "vriendelijke" mannen van het CAMRAS bestuur stellen dat alle negatieve publiciteit die CAMRAS heeft geleden de schuld is van het slachtoffer SL. De betreffende journalist had niet eens contact met haar gehad.

Gelogen getuigenverklaring

In 2019 komt het tot een rechtszaak De inhoud daarvan bevestigen de intentionele leugens en valse beschuldigingen van het bestuur jegens de kunstenares. De meest schokkende is de getuigenis van Dick Harms. De man die SL achter haar rug om een rat noemt en borderline gestoord, legt een verklaring af van zijn rol als "mediator".

De "mediator" vertelt de rechter dat hij een gesprek had met de betreffende dame in juni 2019 en dat daaruit zou blijken dat zij juridische stappen wilde nemen in plaats van een mediation-traject. Dick stelt dat hij daarna niets meer van SL heeft vernomen en dus concludeert hij dat de schuld van het falen van de mediation bij de vrouw ligt. [ref] Het bestuur gebruikt deze getuigenis gretig om haar gelijk te halen bij het gerechtshof in Assen en is daar succesvol in. Echter blijkt dat de kunstenares na juni 2019 wel degelijk contact heeft gehad met Dick. Sterker nog, ze roept hem op om nu eindelijk zijn werk als mediator te doen. In juli 2019 schrijft ze aan Dick:

'De afgelopen anderhalf jaar heb ik het bestuur uitvoerig geïnformeerd over mijn problemen met hun beheer van de kunstactiviteiten. Graag zou ik JvM en Harm Munk willen vragen om, mede namens het bestuur, een uitgebreide tekst te schrijven waarin zij uitleggen wat de problemen zijn die zij hebben ervaren met mij als vrijwilliger in de afgelopen anderhalf jaar: in feite tot nu toe hebben ze dat nooit goed uitgelegd, maar toch lijken ze een soort frustratie of antipathie jegens mij te delen. Als ze alstublieft hun gevoelens en gedachten in een tekst kunnen verwoorden en mij die voor eind juli kunnen sturen, dan kunnen we de zaak op gelijke voet gaan bekijken.' [ref]. 

Het bestuur noch Jan vM voldoen aan dit verzoek.

De getuigenis van de heer Dick Harms blijkt gelogen. Het was niet de kunstenares, maar juist Dick Harms en het CAMRAS bestuur die het mediation-traject hadden geweigerd. Na zijn gelogen getuigenis en nadat hij SL uitschold voor rat en borderline gestoord, wordt Dick Harms op 1 januari 2020 benoemd tot de nieuwe voorzitter van Stichting CAMRAS. [ref] 

Met hulp van een bevriend ASTRON directie-lid (de heer Gert Kruithof) weet het CAMRAS bestuur uiteindelijk de projecten van SL de nek om te draaien. Zie In de schaduw van ASTRON.

Betere telescopen, betere mensen

Ondanks de ellende die ze moest doorstaan, ontplooit Sophie nog altijd uitzonderlijke kunstprojecten met behulp van radiotelescopen. Ze heeft de oubollige Dwingeloo Telescoop en dito mannen ingeruild voor de grootste telescopen op aarde, zoals Greenbank, de VLA en de SKA. Ze werkt nauw samen met ESA en het SETI Instituut die haar alle erkenning geven die de kunstenares verdient. Haar projecten hebben via internationale media inmiddels meer dan 200 miljoen mensen bereikt. Het probleem lag niet bij haar, het probleem lag bij de vliegende apen van CAMRAS.